Bez planu, bez turystycznej wiedzy, ale za to z bezgranicznym
entuzjazmem – oto Karela Čapka podróż przez Europę.
Czeski pisarz Karel Čapek
(którego całe pokolenia mogą pamiętać jako autora „Daszeńki”, spopularyzowanej
przez serial opowieści dla dzieci o przygodach małej foksterierki) zapisał się
w historii literatury przede wszystkim jako autor utworów katastroficzno-futurologicznych,
w których ukazywał plusy i minusy mechanizmów rozwoju stechnicyzowanej
cywilizacji XX wieku. Prowadzący do zagłady terror wynalazczości to główny
temat powieści „Fabryka absolutu” oraz „Inwazja jaszczurów”, a także sztuki
„RUR”, w której po raz pierwszy użyto słowa „robot”.
„Listy z podróży” reprezentują
odmienny nurt w twórczości Čapka – realistyczno-biograficzny. Obszerny tom
gromadzi zapiski z odbytych przez pisarza w latach dwudziestych i trzydziestych
XX wieku podróży po Starym Kontynencie. „Podróżowałem
nie tylko bez jakichkolwiek użytecznych wiadomości, ale również bez planu;
wytyczałem sobie drogę palcem na mapie, często zwiedziony jedynie piękną nazwą
lub tym, że pociąg tam a tam odjeżdżał dopiero o dziesiątej rano, a więc nie
musiałem wcześnie wstawać; ponieważ
jednak według Hegla w biegu świata realizuje się Rozum Absolutny, te przypadki
i zachcianki dziwnym trafem prowadziły mnie w niemal wszystkie miejsca, które w
błogosławionych Włoszech „powinno się zobaczyć””. Poza Włochami Čapek zwiedził
także Wielką Brytanię, Hiszpanię, Holandię oraz kraje Skandynawii, wszędzie
realizując koncepcję nieplanowanych podróży, która pomogły mu dostrzec
prawdziwe oblicze danego miejsca. A że głównymi „kierunkami” z kompasu Čapka są
zachwyt, wrażliwość, przenikliwość i pogoda ducha, „Listy z podróży” jawią się
jako jeden z najbardziej optymistycznych literackich portretów Europy.
Karel Čapek
„Listy z podróży”
tłum. Piotr Godlewski
W.A.B., Warszawa 2011
(tekst ukazał się pierwotnie w "Uważam Rze")
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz